De herfst

Als ik nu wederom een werkstuk over de herfst zou maken, zou het gaan over smeltende gletsjers, overstromingen, stormen, extreme droogte en de verspreiding van parasieten en tropische ziekten. 2024 kan Europees gezien het warmste jaar tot nu toe ooit gemeten worden.

Klimaatverandering is een harde realiteit en het vormt een bedreiging voor onze hele beschaving. Maar: we doen ook ons best. We nemen zonnepanelen op ons dak, schaffen een warmtepomp aan, rijden in een elektrische auto, stappen minder op het vliegtuig, scheiden ons afval, we drinken biologische wijnen, smeren vegan crèmes en vangen het water in de gootsteen op om de planten te bewateren.

Ook in het politieke klimaat is mondiaal een verandering gaande, die ik betreur. Ik verval in clichés als ik zeg dat Nederland aan het verharden is. Onze verzorgingsstaat laat te wensen over, (utilistisch) individualisme viert hoogtij. Psychiatrisch patiënten moeten eerst een delict plegen om in een gevangeniskliniek behandeld te kunnen worden, er is een schreeuwend tekort aan arbeidskrachten en het aantal arbeidsmigranten neemt toe, de prijzen stijgen, intolerantie groeit en jongeren zijn kansloos op de woningmarkt. Migratie maakt dat we met zijn 18 miljoenen op dit kleine stukje aarde leven. In onze prachtige multiculturele samen­leving lijkt het accent helaas op de verschillen te komen liggen. Wij mensen zouden net als de aarde op moeten warmen, want we zijn net als paddenstoelen aan alle kanten met elkaar verbonden.

De herfst is ook de oogsttijd. En dan denk ik niet alleen aan de mais die gekneusd wordt voor het military-parcours. Je zou dat kunnen interpreteren als het overdenken van de zegeningen in het leven. Ik vraag me af hoe wij ons kunnen identificeren met de natuur. Wat als militairen in oorlogsgebieden dartelende eekhoorns waren, die zich terugtrekken voor de vijand en de winter slapend doorbrengen. Of een lieveheersbeestje dat zich helemaal vol eet aan bladluizen en nooit op dieet hoeft, om aan een opgelegd imago te voldoen. Als hert kun je in de bronstijd een partner vinden: zij hebben B&B Vol Liefde niet nodig. Ikzelf zou het liefst een vogel zijn; vrij om op mijn intuïtie weg te vliegen naar oorden waar de omstandigheden optimaal zijn. Niet voor niets is ‘Free as a bird’ van de Beatles één van mijn favoriete songs.