Nieuw theaterspektakel ‘De Vergeten Twentse Lente’

Na het grote succes van theaterspektakel Hanna van Hendrik brengen dezelfde makers in het voorjaar van 2023 opnieuw een grootschalige muziektheaterproductie uit op Vliegveld Twenthe, Enschede: De Vergeten Twentse Lente, de erfenis van een opstand. Met opnieuw een uniek decor, nieuwe Nederlandstalige muziek gespeeld door een fantastische liveband en gespeeld in zowel het Twents als Nederlands. De Vergeten Twentse Lente gaat over een dorp in hedendaags Twente, dat van het ene op het andere moment de beschikking krijgt over een erfenis van vele tientallen miljoenen euro’s. Aan Fenna, die net burgemeester is geworden van het dorp, de taak dat geld te verdelen. Als blijkt dat die erfenis rechtstreeks te maken heeft met de April-meistaking uit 1943, zet dat de verhoudingen in het dorp op scherp. Wie heeft recht op dat geld en wie zeker niet? Lukt het de Twentenaren de gemeenschapszin te bewaren?

Het theaterspektakel is van 26 april t/m 18 juni te bewonderen. Na drie try-outshows gaat op 29 april De Vergeten Twentse Lente officieel in première. Wil jij bij een van de theatervoorstellingen zijn? De kaartverkoop is gestart. Kaarten zijn te bestellen via www.devergetentwentselente.nl

Johanna ter Steege over vergeten staking: “Het was een breekpunt in de oorlog”

Een rustig Twents dorpje, waar ineens tientallen miljoenen verdeeld moesten worden uit een gigantische erfenis. Het verhaal voert tachtig jaar terug, naar eind april, begin mei 1943: dan breekt er bij Stork in Hengelo een grote opstand uit, die zich razendsnel verspreidt: de April- meistaking. Het zijn de ingrediënten van het nieuwe theaterspektakel ‘De Vergeten Twentse Lente.’

Zeker weten: tienduizenden zullen de enorme Hangaar 11 op de vroegere vliegbasis Twenthe in april en juni weer weten te vinden, zoals dat ook bij het zeer succesvolle ‘Hanna van Hendrik’ het geval was. “Op zaterdag 29 april, de dag dat de staking tachtig jaar geleden begon, is de première van ‘De Vergeten Twentse Lente.’ Tot half juni staan er 46 voorstellingen op het speelschema. En nog meer, als de toeloop weer net zo groot is als bij de voorganger. Het gigantische succes van ‘Hanna van Hendrik’ smaakte naar meer”, vertellen hoofdrolspeler en artistiek leider Johanna ter Steege en regisseur Liesbeth Coltof. Ze waren het al snel eens over het onderwerp: de Tweede Wereldoorlog. Maar waarover moest het dan precies gaan? Mede op advies van Ad van Liempt, journalist en schrijver van oorlogsboeken, kwam de grote staking in beeld die zich in het oosten, noorden en zuiden van het land afspeelde. De opstand brak op donderdag 29 april spontaan uit bij machinefabriek Stork, na de bekendmaking dat Nederlandse oudmilitairen zich moesten melden om te gaan werken in Duitsland. Al snel legden enkele honderdduizenden mensen in grote delen van het land het werk neer. De bezetter sloeg keihard terug, er vielen vele doden en gewonden. Johanna ter Steege: “De staking was een breekpunt: de Duitsers hadden hun ware gezicht laten zien, zo groeide de bereidheid om onderduikers onderdak te bieden meteen, ook in Twente.” Die gebeurtenissen, die slechts enkele dagen duurden, zijn vrijwel onbekend gebleven in de vaderlandse geschiedenis. Ook Johanna en Liesbeth hadden er nooit van gehoord. Johanna: “Heel vreemd dat we er allemaal zo weinig van weten, want het was toch de grootste staking in Europa.” In ‘De Vergeten Twentse Lente’ echoot de opstand anno 2023 nog na, als in een dorpje onrust ontstaat na een schenking van 50 miljoen van een Amerikaanse, die daar als jong Joods meisje ondergedoken had gezeten en met die erfenis haar dankbaarheid wilde tonen. Maar wie heeft er recht op al dat geld? Johanna ter Steege moet, als nieuwe burgemeester Fenna, bijna onmogelijke keuzes maken. “Een duivels dilemma”, zegt ze. “Want de staking van tachtig jaar geleden valt als een slagschaduw over het rustieke Twentse dorpje heen. De moeder van Fenna blijkt zelf een trauma te hebben opgelopen: haar vader werd tijdens de staking geëxecuteerd, zijn lichaam is nooit teruggevonden. Dat is niet bedacht: nog altijd zijn nabestaanden op zoek naar vermiste familieleden…”.

Het decor

In ‘De Vergeten Twentse Lente’ springen 1943 en 2023 heen en weer. Liesbeth Coltof tekent een ruw plattegrondje van de hal: “dáár komt het dorp met het dorpsplein, en aan de andere kant het indrukwekkende decor van een fabriek: Stork natuurlijk, waar het allemaal begon. Voor de derde en laatste akte wordt er een enorme partij zand gestort”. Liesbeth: “Een schuldig landschap, dat wordt omgezet in een positief landschap.” Er komen tribunes met 1.000 zitplaatsen, het past er allemaal in, de hangaar is groot genoeg. De acteurs – bij de professionals is onder meer Laus Steenbeeke weer van de partij – spelen dubbele rollen: de dorpsbewoners anno 2023 én hun grootouders, tachtig jaar geleden. De belangstelling van de amateurs voor een rol in de theaterproductie was enorm, aldus Johanna en Liesbeth. Voor de audities meldden zich 130 kandidaten, waarvan er 44 zijn uitgekozen. De helft speelde ook mee bij ‘Hanna van Hendrik.’ “Dat hadden we van tevoren afgesproken: half om half”, zegt de regisseur. Want anderen moeten ook een kans krijgen, vult de hoofdrolspeelster aan. “En anders wordt het ook teveel Hanna van Hendrik.” Er waren ook audities voor de muzikanten van het fanfareorkest uit het dorp. Dat liep ook lekker. Liesbeth: “Maar we zitten nog wat krap in de trombones.”

 Hechte band

De repetities beginnen in februari. Liesbeth Coltof weet wat haar te wachten staat, ze regisseerde ook het vorige spektakel. Ze vormt met onder meer Johanna ter Steege dan ook een goed op elkaar ingespeeld team, maar niets is routine: er zijn andere spelers, er staat een compleet nieuwe productie. “Maar we kunnen heel goed met elkaar overweg, we omarmen elkaars ideeën en we zeggen het ook als we het helemaal niets vinden.” De ontwikkelingen in het dorp en de strekking van het verhaal zijn trouwens schrijnend actueel, zegt Johanna: “Burgemeester Fenna moet zelfs onderduiken en ze is niet de eerste politicus die zich daarmee geconfronteerd ziet. Het is moeilijk om met elkaar in vrijheid te leven in een democratie.” Waar het ook om draait: “Als het er écht op aankomt, waar kies je dan voor? Voor jezelf of voor de gemeenschap?” Liesbeth noemt nog een thema: “Als verdriet geen plek krijgt, kun je niet rouwen.” Maar uiteindelijk komt alles goed. Spoileralert: jongeren leveren daarbij een belangrijke bijdrage! Ondanks het zware onderwerp kan er ook worden gelachen. ”Liesbeth is goed in staat om er luchtigheid in te brengen”, zegt Johanna ter Steege, “en daar leent het Twents zich trouwens ook goed voor.” De Amsterdamse regisseur zorgt ervoor dat het dialect nooit te ver doorschiet en onverstaanbaar wordt voor buitenstaanders. Liesbeth: ”Als ik geen flauw idee heb waarover ze praten, dan geef ik dat aan. Dat is de grens!”

Tekst: Bob Gevers
Fotografie: Emiel Muijderman